|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
اگر ما از ناملايمات به تنگ مى آييم براى آن است كه ناملايمات را بى حاصل و بى معنا مى دانيم، در حالى كه به واسطه شدائد،
استعدادهاى بالقوه آدمى شكوفا مى شود و او از تباه شدن و نابودى نجات مى يابد. به تعبير استاد مطهرى (مجموعه آثار، ج 1، ص 178):
آدمى بايد مشقتها تحمل كند و سختى ها بكشد تا هستىِ لايقِ خود را بيابد. خدا براى تربيت و پرورش جان انسان‌ها دو برنامه تشريعى و
تكوينى دارد و در هر برنامه، شدائد و سختىها را گنجانيده است. در برنامه تشريعى، عبادات را فرض كرده و در برنامه تكوينى، مصائب را
در سر راه بشر قرار داده است. روزه، حج، جهاد، انفاق، نماز، شدائدى است كه با تكليف ايجاد گرديده و صبر و استقامت در انجام آنها،
موجب تكميل نفوس و پرورش استعدادهاى عالى انسانى است. گرسنگى، ترس، تلفات مالى و جانى، شدائدى است كه در تكوين پديده
آورده شده است و به طور قهرى انسان را دربر مى گيرد
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
عیب‌های جسمی و روانی
آیا انسان سالم و انسان معیوب هم داریم ؟ امروز ثابت شده است که تکبر ، واقعا بیماری است ، واقعا اختلال روحی و روانی است ، ولی آیا می‌شود یک دارو برای تکبر در داروخانه پیدا کرد ؟ آیا می‌شود انسان یک قرص بخورد و تکبرش از بین برود و تبدیل به یک انسان متواضع شود ؟ . حتی گاهی بیماری جسمی از راه روانی معالجه می‌شود ، همچنانکه گاهی بیماری روانی از راه جسم معالجه می‌شود . مثلا یک بیماری ، واقعا جسمی است ولی با یک سلسله تلقین‌ها و تقویت‌های روحی که اینهم خودش داستانی دارد و یک مسأله عجیبی است معالجه می‌شود . این مطلب جزء دلایل قاطع بر این است که واقعا انسان ، موجودی است مرکب از تن و روان ، و روان انسان از تن استقلال دارد و یک تابع مطلق از تن نیست ، همچنان که تن ، تابع مطلق از روان نیست ، این دو در یکدیگر اثر دارند . به قول حکما : بدن در روان اثر میگذارد و روان در بدن ، قرآن این اصل را پذیرفته است ، میفرماید : " « فی قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا »"در دل و روحشان بیماری است ، "قلب " در قرآن یعنی همان روح و روان انسان . درباره قرآن میفرماید : " « و ننزل من القران ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین »" ما قرآن را برای شفا و رحمت ، برای مؤمنین فرستادیم . قرآن ، شفای مؤمنین است .
امیرالمؤمنین میفرماید : " از جمله بلایا و شداید فقر است " « و از فقر بدتر ، مریضی بدن است و از بیماری تن بدتر و شدیدتر ، بیماری دل و قلب انسان است .
یکی از برنامههای قرآن ، ساختن انسان سالم است و ماقبل ازآنکه بخواهیم توقع این را داشته باشیم که انسان کامل باشیم یا به انسان کامل نزدیک باشیم ، باید خود را از این نظر که اساسا انسان سالم یا انسان معیوب هستیم ، به خوبی بشناسیم .
انسان کامل -شهید مطهری
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
بخشی از کتاب‌عدل الهی‌شهید مطهری صفحه 156 :
***سختی و گرفتاری ها هم تربیت کننده فرد و هم بیدار کننده ملت هاست. سختی، بیدار سازنده و هوشیار کننده ی انسان های خفته و تحریک کننده ی عزم ها و اراده هاست. شدائد هم چون صیقلی که به آهن و فولاد می دهند ، هرچه بیش تر با روان آدمی تماس گیرد او را مصمم تر و فعال تر می کند؛ زیرا خاصیت حیات این است که در برابر سختی مقاومت کند و بطور خدا گاه یا ناخدا گاه آماده مقابله با آن گردد.
سختی هم چون کیمیا، خاصیت قلب ماهیت کردن دارد ، جان و روان آدمی را عوض می کند.
اکسیر حیات دو چیز است: عشق و دیگری بلاء
این دو ، نبوغ می آفرینند و از مواد افسرده و بی فروغ ، گوهرهایی تابناک و درخشان به وجود می آورند.
همه عمر تلخی کشیده است سعدی.................که نامش برآمد به شیرین زبانی***
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
معنویات انسان
در عین اینکه درباره حقیقت و ماهیت انسان چنین اختلاف نظر بزرگی وجود دارد ، درباره یک مسئله دیگر اگر چه با این مسئله وابستگی دارد هیچگونه اختلاف نظری نیست و آن این است که یک سلسله امور وجود دارند که در عین اینکه از جنس ماده و مادیات نیستند و می‌شود نام آنها را معنویات گذاشت به انسان ، ارزش و شخصیت میدهند . انسان بودن انسان به این امور است ، یعنی اگر این معانی را از انسان بگیرند ، با حیوان هیچ فرقی نمیکند ، به عبارت دیگر انسانیت انسان به ساختمان جسمانی او نیست که هر کسی که یک سرو دو گوش داشت و پهن ناخن و مستوی القامه بود و حرف زد ، انسان است ، حال هر که و هر چه میخواهد باشد ، نه ، اینطور نیست .
آدم بودن به یک سلسله صفات و اخلاق و معانی است که انسان به موجب آنها انسان است و ارزش و شخصیت پیدا میکند .گاهی یک ارزش از ارزشهای بشری رشد سرطان مانندی میکند ، بطوریکه ارزشهای دیگر را در خود محو میکند مثلا چنانکه عرض کردیم زهد و تقوی یک ارزش است ، یکی از معیارهای انسانیت است ولی گاهی میبینید یک فرد یا یک جامعه آنچنان به زهد گرایش پیدا میکند و در زهد محو می‌شود که همه چیز برای او می‌شود " زهد " ، مثل انسانی می‌شود که فقط یک عضوش مثلا بینیاش رشد کند و عضوهای دیگر از رشد باز مانند .
(خلاصه صفحات 177-171)انسان کامل شهید مطهری
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
بقیه
[1] - پیرامون انقلاب اسلامی ، مرتضی مطهری ، انتشارات صدرا ، ص 85 .
[2] - مقبوله عمر بن حنظله : « من كان منكم قد روی حدیثنا و نظر فی حلالنا و حرامنا و عرف احكامنا فلیرضوا به حكما فانی قد جعلته علیكم حاكما، فاذا حكم بحكمنا فلم یقبل منه فانما استخف بحكم الله و علینا رد و الراد علینا كالراد علی الله و هو علی حد الشرك بالله» . (محمد بن حسن حر عاملی ، وسائل الشیعه ج 18، ص 98)
[3] - اسلام و مقتضیات زمان ، مرتضی مطهری ، ج 1، ص 175 .
[4] - جهت آگاهی و مطالعه بیشتر ر.ک : 1. کتاب اندیشه سیاسی آیت الله مطهری ، نجف لک زایی ، قم : بوستان کتاب ؛ 2 . امامت و رهبری، مرتضی مطهری ، تهران : انتشارات صدرا، 1366 ؛ 3 . پیرامون جمهوری اسلامی، مرتضی مطهری ، تهران : انتشارات صدرا، 1374 ؛ 4 . پیرامون انقلاب اسلامی، مرتضی مطهری ، تهران : انتشارات صدرا ؛ 5 . مدیریت و رهبری در اسلام، مرتضی مطهری ، مجموعه آثار، ج 3 ؛ 6 . مردمسالاری دینی از دیدگاه شهید مطهری ، احمد حیدری ، فصلنامه حکومت اسلامی ، ش 31 ؛ 7. رهبری در فرهنگ اسلامی از دیدگاه شهید مطهری ، سید صمصام الدین قوامی ، فصلنامه حکومت اسلامی ، ش 31 ؛ 8 . ماهیت حكومت اسلامی ، سید جواد ورعی ، فصلنامه حکومت اسلامی ، ش 31 .
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
ولایت فقیه از منظر شهید مطهری :
از دیدگاه شهید مطهری در عصر غیبت نیز فقیهان واجد شرایط از سوی امام معصوم به ولایت نصب شده و نایبان آنان بشمار میروند . مردم مصادیق «فقیه جامع شرایط» را شناسایی كرده و از میان آنان یك نفر را انتخاب میكنند؛ بدین ترتیب آموزههای دینی با نیاز روز جامعه در تعیین سرنوشت خود همنشین شده و نظامی با هویت و اصالت دینی و برخاسته از خواست و اراده مردم مؤمن شكل میگیرد. چنانکه در تفسیر فرمان امام به نخست وزیر دولت موقت كه مرقوم فرموده بودند: «به موجب حق شرعی (ولایت فقیه) و به موجب رأی اعتمادی كه از طرف اكثریت قاطع ملت به من ابراز شده، رییس دولت را تعیین میكنم»، مینویسند: «ولایت فقیه، یك ولایت ایدئولوژیكی است و اساساً فقیه را خود مردم انتخاب میكنند و این امر عین دموكراسی است. اگر انتخاب فقیه انتصابی بود و هر فقیهی فقیه بعد از خود را تعیین میكرد، جا داشت كه بگوییم این امر خلاف دموكراسی است.»
همچنین مسأله نظارت كه شهید مطهری پیرامون وظایف ولی فقیه بیان كرده اند، باآنچه امروزه تحت عنوان « نظارت فقیه» توسط برخی از افراد یا جریانات سیاسی مطرح می شود، تفاوت اساسی دارد. امروزه معمولاً كلمه « نظارت »را در مقابل « ولایت » به كار می برند ؛ در حالی كه شهید مطهری با حفظ مساله ولایت ، این نكته را روشن می كند كه ولی فقیه مانند رییس جمهور یانخست وزیر رییس دولت نیست ؛ بلكه به عنوان یك ایدیولوگ از بالا جریانات را هدایت و كنترل می كند و بر آنها نظارت دارد : «ولایت فقیه به این معنا نیست كه فقیه خود در راس دولت قرار بگیرد و عملا حكومت كند .نقش فقیه دریك كشور اسلامی ؛ یعنی ، كشوری كه در آن مردم ، اسلام را به عنوان یك ایدیولوژی پذیرفته و به آن ملتزم و متعهد هستند، نقش یك ایدیولوگ است ، نه نقش یك حاكم . وظیفه ایدیولوگ این است كه بر اجرای درست و صحیح ایدیولوژی نظارت داشته باشد . او صلاحیت مجری قانون و كسی را كه می خواهد رییس دولت بشود و كارها را در كادر ایدیولوژی اسلام به انجام برساند، مورد نظارت و بررسی قرار دهد». سپس به فرمان حضرت امام ومبنی بر نخست وزیری بازرگان اشاره می نماید.که به خوبی مبین اعمال ولایت از سوی حضرت امام (ره) می باشد .[1]
در یک جمع بندی می توان پیرامون دیدگاه شهید مطهری درباره ولایت فقیه به موارد ذیل اشاره نمود :
1) استاد مطهری بر خلاف سکولارها، مدافع نظریه دو ساحتی بودن دین اسلام است؛ به این معنا كه اسلام حیات بشری را تنها به خود انسان واگذار نكرده است ، بلكه در مسائل دنیوی از جمله بحث حكومت خود طرح و نظریه دارد.
2) با تفحص در آثار استاد این نكته به دست می آید كه ایشان به اثبات ولایت فقیه از طریق ضرورت عقلی تصریح می كند و با تمسک به روایات به اثبات ولایت فقیه می پردازد . ایشان در بررسی روایت مقبوله عمر بن حنظله[2] می نویسد : « امام می آید نایب عام معیّن می كند و می گوید : انظروا الی من روی ... آن كسی كه حدیث ما را روایت كرده باشد و دقیق باشد در حلال و حرام ما، عادل باشد، درستكار باشد، قد جعلته علیكم حاكما من او را بر شما حاكم قرار دادم . »[3]
3 )از منظر استاد مطهری ولایت فقیه ، ولایت یك فقیه عدل و متخصص و حامی حقوق مردم است كه دارای شرایط مختلفی است ، اما این ولایت به معنای حاكمیت مستقیم و مباشر و به دست گرفتن زمام امور اجرایی نیست ، بلكه نوعی نظارت عالی و به تعبیری ولایی است كه بر همه امور اساسی از جمله نصب روسای سه قوه نظارت و اشراف دارد.
4 ) استاد به الهی بودن حكومت و ولایت فقیه معتقد است و مخالف نظریه وكالت انكاری حكومت در اسلام است ، اما به حقوق طبیعی و فطری مردم از جمله حق انتخاب حكومت و حاكم معتقد است .
5) استاد مطهری میان نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه و دموکراسی ناسازگاری نمی بیند.
6) استاد قائل به اختیارات وسیع ولی فقیه و حكومت اسلامی برای اداره بهینه امور كشور است. [4]
[1] - پیرامون انقلاب اسلامی ، مرتضی مطهری ، انتشارات صدرا ، ص 85 .
[2] - مقبوله عمر بن حنظله : « من كان منكم قد روی حدیثنا و نظر فی حلالنا و حرامنا و عرف احكامنا فلیرضوا به حكما فانی قد جعلته علیكم حاكما، فاذا حكم بحكمنا فلم یقبل منه فانما استخف بحكم الله و علینا رد و الراد علینا كالراد علی الله و هو علی حد الشرك بالله» . (محمد بن حسن حر عاملی ، وسائل الشیعه ج 18، ص 98)
[3] - اسلام و مقتضیات زمان ، مرتضی مطهری ، ج 1، ص 175 .
[4] - جهت آگاهی و مطالعه بیشتر ر.ک : 1. کتاب اندیشه سیاسی آیت الله مطهری ، نجف لک زایی ، قم : بوستان کتاب ؛ 2 . امامت و رهبری، مرتضی مطهری ، تهران : انتشارات صدرا، 1366 ؛ 3 . پیرامون جمهوری اسلامی، مرتضی مطه
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
انسان چگونه شکرگزار حق تعالی باشد؟
شکر یعنی به کار بردن نعمت حق در مسیری که خدای متعال آن نعمت را برای آن آفریده است، گفتن«الهی شکر» خبر از شکری است، نه خود شکر، مثل اینکه «استغفرالله ربی و اتوب الیه» صیغه توبه است، نه خود توبه....
اسلام از دیدگاه شهید مطهری
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
«امدادهای غیبی خداوند، تأثیر شگرفی در زندگی انسان‌ها دارد. در قرآن کریم و روایات معصومین(ع) این موضوع به تأکید مطرح شده، به گونه‌ای که دیگر نمی‌توان گفت امدادهای غیبی در زندگی انسان‌ها یک استثناست و تنها در موارد نادری نمایان می‌شود، بلکه یکی از سنت‌های الهی است که مؤمن میتواند در سختی‌های زندگی به آن دل ببندد و امید نجات داشته باشد.»
کتاب امدادهای غیبی در زندگی بشر
علم وایمان
علم به ما روشنایی و توانایی می بخشد و ایمان عشق و امید و گرمی ، علم ابزار می سازد و ایمان مقصد . علم سرعت می دهد و ایمان جهت ، علم توانستن است و ایمان خوب خواستن ، علم می نمایاند که چه هست و ایمان الهام می بخشد که چه باید کرد ، علم انقلاب برون است و ایمان انقلاب درون ، علم جهان را جهان آدمی می کند و ایمان روان را روان آدمیت می سازد. هم علم به انسان نیرو می دهد ، هم ایمان ؛ اما علم نیروی منفصل می دهد و ایمان نیروی متصل . علم زیبایی هست و ایمان هم زیبایی ، علم زیبایی عقل است و ایمان زیبایی روح ، علم زیبایی اندیشه است و ایمان زیبایی احساس ، هم علم به انسان امنیت می بخشد و هم ایمان ؛ علم امنیت برونی میدهد و ایمان امنیت درونی.
نقل از کتاب « انسان و ایمان »
سپاس
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
علم وایمان
علم به ما روشنایی و توانایی می بخشد و ایمان عشق و امید و گرمی ، علم ابزار می سازد و ایمان مقصد . علم سرعت می دهد و ایمان جهت ، علم توانستن است و ایمان خوب خواستن ، علم می نمایاند که چه هست و ایمان الهام می بخشد که چه باید کرد ، علم انقلاب برون است و ایمان انقلاب درون ، علم جهان را جهان آدمی می کند و ایمان روان را روان آدمیت می سازد. هم علم به انسان نیرو می دهد ، هم ایمان ؛ اما علم نیروی منفصل می دهد و ایمان نیروی متصل . علم زیبایی هست و ایمان هم زیبایی ، علم زیبایی عقل است و ایمان زیبایی روح ، علم زیبایی اندیشه است و ایمان زیبایی احساس ، هم علم به انسان امنیت می بخشد و هم ایمان ؛ علم امنیت برونی میدهد و ایمان امنیت درونی.
نقل از کتاب « انسان و ایمان »
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
«آن چیزى که مبنا و اساس حق آزادى و لزوم رعایت و احترام آن مىگردد میل و هوا و اراده فرد نیست، بلکه استعدادى است که آفرینش براى سیر مدارج ترقى و تکامل به وى داده است. اراده بشر تا آنجا محترم است که با استعدادهاى عالى و مقدسى که در نهاد بشر است هماهنگ باشد و او را در مسیر ترقى و تعالى بکشاند، اما آنجا که بشر را به سوى فنا و نیستى سوق مىدهد و استعدادهاى نهانى را به هدر مىدهد احترامى نمىتواند داشته باشد.» (مجموعه آثار،ج۱۹،ص۶۴۵)
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
(( انسانی که بیداری خدایی پیدا می کند، ارزشهای متعالی انسانی برایش به صورت هدف در می آیند، از این که طرفدار یک فرد به عنوان یک فرد و یا دشمن یک شخص به عنوان یک شخص بشود آزاد می شود. او دیگر طرفدار عدل است نه عادل ، دشمن ظلم است نه ظالم. ))
نهضت های اسلامی در صد ساله اخیر ص ٦٧
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
شما در کجای تاریخ عالم دیده‌اید که در حکومتی که لااقل به ظاهر خیلی از قسمت‌هایش مذهبی بوده و همه مردم احساسات مذهبی داشته‌اند، به غیرمذهبی‌ها آن اندازه آزادی بدهند که بیایند در مسجد پیامبر و مسجدالحرام بنشینند و آزادانه اصول دین را انکار کنند. فردی برود در مسجد مدینه بنشیند خدا را انکار کند؛ ولی در تاریخ اسلام ما اینها را می‌بینیم. به دلیل همین آزادی‌ها بود که اسلام توانست باقی بماند. اگر در صدر اسلام تا کسی می‌آمد در مدینه و می‌گفت من خدا را قبول ندارم، می‌گفتند بزنید، بکشید، امروز اسلامی وجود نداشت. اسلام به این دلیل باقی مانده که با شجاعت و صراحت با افکار مختلف مواجه شده است.
گروه‌های مختلف مسیحی، یهودی، مجوس و زرتشتی را مأمون در یک تالار بزرگ جمع می‌کرد و می‌گفت هر کسی آزاد است عقیده خودش را بیان کند. در کتاب‌ها ببینید اینها چگونه عقاید خود را می‌گفتند حتی تعابیر اهانت‌آمیز به پیامبر و اسلام دارند و حضرت رضا (ع) خودشان در آنجا شرکت می‌کردند. در مجلسی که حضرت رضا شرکت کرده‌اند، ببینید مسیحی، یهودی به حضرت رضا چه می‌گوید، مادی چه می‌گوید. ضبط شده، حرف‌هایشان را می‌گفتند. اینطور بوده که اسلام باقی مانده است. در آینده هم اسلام فقط و فقط با مواجهه صریح و شجاعانه با عقاید و افکار مختلف و متناقض با اسلام میتواند به حیات خود ادامه دهد.
مجموعه آثار شهید مطهری، جلد ۲۴ صفحه 128
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
تعقل است که راهنمای تدین است. اگر این چراغ را دور بیندازیم به خیال این که چراغ دین را داریم، حتی خود دین را هم از دست می دهیم. ))
یادداشتهای استاد مطهری ج٦ ص٢١٦
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
قرآن عامل احیای حیات و تفکر اسلامی
بیایید ببینم چقدر به قرآن توجه میکنیم؟ قرآن علاوه بر داستان و احکام هایی که شاید تکراری به نظر آیند حاوی نکات و راهنمایی های است که میتواند به عنوان یک نور برای زندگی استفاده شود. این نکات شاید در برخی از مواقع برای انسان پوشیده باشد ولی وقتی انسان به طور مداوم قرآن را مطالعه کند ، بسته به موقیعت زمانی خودش ، میتواند از آن نکات ، پندهای زیادی را برای خودش استخراج کند و در زندگی آنها را مورد استفاده قرار دهد.
قرآن به طور بسیار واضح مردم را به دو دسته مردگان و زندگان تقسیم میکند. در آیه ۷۰ سوره یس – ۲۵۵ بقره – ۵۸ فرقان
برای مثال می گوید : ای مردمی که ایمان آوردید و اجمالا تصدیق کرده اید ، این پیامبر و برنامه او ، که شما را دعوت میکند ، به چیزی که شما را زنده می کند ، این برنامه را بپذیرید.
اسلام به طور مداوم از حیات در زندگی صحبت میکند ، می گوید این پیغمبر برای شما حیات و زندگی آورده است. پس یکی از موارد احیاء تفکر اسلامی این است که مطالعه قرآن را افزایش دهیم. در دنیای حاضر هرتفکری از مکتبی پیروی میکند که آن مکتب دارای یک اصول مکتوب است! در اسلام که یک مکتب الهی است ، قرآن به عنوان یک اصل در جلو قرار گرفته است. پس چه برای احیاء و چه برای پیروی باید به آن مراجعه کنیم.
خلاصه ی کتاب احیای تفکر اسلامی استاد شهید مرتضی مطهری
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|
|
|
متن پاسخ:
نقل قول
|
نقش پیامبران در مبارزه با استبدادها و اختناق‌ها و درگیرى با مظاهر طغیان، از اساسىترین نقش هاست. قرآن بر این نقش پیامبران تأکید فراوان دارد: اولًا بپا داشتن عدل را به عنوان هدف بعثت و رسالت ذکر مى کند؛ثانیاً در داستان هاى خود درگیری هاى پیامبران را با مظاهر استبداد، مکرر یادآورى مىکند و در برخى آیات خود تصریح مى کند که طبقه اى که با پیامبران همواره در ستیز بوده اند این طبقه مستبد بودهاند.
سخن مارکس و پیروانش که دین و دولت و ثروت سه چهره مختلف از طبقه حاکم و بر ضد طبقه محروم و مظلوم بودهاند، یاوه اى بیش نیست و بر ضد حقایق مسلم تاریخى است. دکتر ارانى در توجیه نظریه مارکس مىگوید:
مذهب همواره آلت دست طبقه مقتدر و هیأت حاکمه جامعه است و براى مغلوب کردن طبقه زیردست همواره تسبیح و صلیب با سرنیزه در یک صف حرکت مى نمایند.۱
براى قبول این گونه توجیهات از تاریخ و اینگونه فلسفه تاریخها تنها یک راه وجود دارد: چشمها را هم گذاشتن و واقعیات تاریخى را نادیده گرفتن.
على قهرمان تیغ و تسبیح است، هم مرد تیغ است و هم مرد تسبیح، اما براى مغلوب کردن کدام طبقه؟ طبقه زیردست و محکوم یا طبقه زبردست و حاکم؟ شعار على چیست؟ شعار على «کونا لِلظّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلومِ عَوْناً»۲ است. على در تمام عمر، دوست تیغ و تسبیح بود و دشمن طلا. تیغ او علیه خداوندان زر و زور به کار رفت. به قول دکتر علىّالوردى در کتاب مهزلة العقل البشرى، على با شخصیت خود فلسفه مارکس را نقض کرده است.
از این سخن یاوهتر سخن نیچه است- درست در جهت عکس نظریه مارکس- که چون یگانه طبقه پیشرو و تکامل بخش اجتماع زورداراناند و دین به حمایت ضعیفان برخاسته است، عامل توقف و انحطاط بوده است. گویى جامعه بشرى آنگاه در مسیر تکامل با شتاب حرکت مىکند که قانون جنگل بر آن حکم‌فرما گردد. از نظر مارکس عامل تکامل، طبقه محروم اند و پیامبران بر ضد این طبقه بودهاند و از نظر نیچه عامل تکامل، طبقه زورمندند و پیامبران بر ضد این طبقه بودهاند. مارکس مىگوید دین اختراع اقویا و اغنیاست و نیچه مىگوید دین اختراع ضعفا و محرومان است. اشتباه مارکس یکى در این است که تاریخ را صرفاً بر اساس تضاد منافع طبقاتى توجیه کرده و جنبه انسانى تاریخ را نادیده گرفته است۳؛ و دیگر در این است که عامل تکامل را تنها و تنها طبقه محروم دانسته است؛ سوم در این است که پیامبران را در جناح طبقه حاکمه قرار داده است. اشتباه نیچه در این است که عامل زور را عامل تکامل تاریخ دانسته است، به این معنى که انسانِ برتر را مساوى با انسان قوى تر دانسته است و انسان قوى تر را یگانه عامل پیش برنده تاریخ.۴
پانویس:
۱- مجله «انترناسیونالیست»، نقل از کتاب اصول علم روح دکتر ارانى.
۲- همواره دشمن ستمگر و یاور ستمدیده باشید: نهج البلاغه، بخش نامه ها، شماره ۴۷ (خطاب به امام حسن و امام حسین علیهما السلام)
۳- رجوع شود به رساله قیام و انقلاب مهدى علیه السلام از دیدگاه فلسفه تاریخ از مؤلف و به بخش «جامعه وتاریخ» از همین سلسله بحث هاى جهانبینى.
۴- ما در اینجا ناچاریم به همین اجمال در بحث «فلسفه تاریخ و نقش پیامبران در تکامل تاریخ» بسنده کنیم و تفصیل و تحقیق دقیق این مطلب را بر عهده کتابى تحت عنوان فلسفه تاریخ از نظر فرهنگ اسلامى مى گذاریم که یادداشت هایش آماده است.
منبع:وحی و نبوت، ص۳۰
|
لینک مرتبط:
فایل مرتبط:
|
- - -
- - -
|
|